Relacja z konferencji
Wspólnym wysiłkiem udało sie Wam zorganizować świetne spotkanie z dobra atmosferą, oprawą medialną – gratulujemy. Mieczysław Łapanowski, Community Development Specialist
Minęła dziesiąta. Uczestnicy konferencji wciąż jeszcze schodzili się. Naszych gości przywitaliśmy więc kawą i herbatą, których zapach rozległ się w całej sali. Gdy już wszyscy zainteresowani zajęli miejsca Alina wraz z Dominiką powitały szanownych prelegentów, jak i pracowników naukowych oraz wszystkich gości i studentów zebranych na konferencji. Po kilku słowach wstępu głos zabrał Dr Pavlo Zamoystyan, który choć narodowości ukraińskiej, na potrzeby tłumaczenia, mówił po rosyjsku. Przekładu jego wykładu na język polski dokonał Mieczysław Łapanowski. Prelekcja opatrzona została pokazem zdjęć. Niektóre z nich, okazały się szczególnie cenne dla uczestników, gdyż wykonane na zamkniętym terenie okręgu czarnobylskiego, udostępnione zostały wyłącznie na potrzeby konferencji. Dwoje pozostałych mówców, Pan Mieczysław Łapanowski oraz Pani Dr Radzisława Gortat, zasypani pytaniami, z radością wydłużyli nieco zaplanowane ze studentami spotkania. Materiały konferencyjne wraz z krótkimi raportami z wykładów udostępniamy na stronie. Serdecznie dziękujemy, że byliście z nami!!!
Z wykładu dr Radzisławy Gortat zatytułowanego
“Obecna
sytuacja polityczna na Ukrainie”
Do 2004 roku na Ukrainie niemalże cała władza skupiona
była w ręku prezydenta, który miał prawo mianowania i
odwoływania rządu. Po serii zmian, od 1 stycznia 2006 roku, na
Ukrainie istnieje dualistyczna egzekutywa. Obecnie obowiązek
wyłaniania rządu spoczywa na parlamencie, a prawo do powoływania
i odwoływania ministrów posiada premier.
Przyczynami konfliktów instytucjonalnych są przede
wszystkim luki prawne oraz niejasne lub sprzeczne przepisy.
Procesowi załagodzenia konfliktu nie sprzyja również
cohabitation, czyli dzierżenia władzy wykonawczej- prezydenta i
rządu- przez dwie opozycyjne wobec siebie siły. Ponadto brak na
Ukrainie tradycji rządów parlamentarnych, trudno więc o
umiejętności i wolę kompromisów.
Po
dokonaniach pomarańczowej rewolucji, na Ukrainie dąży się do
zmiany systemu oligarchicznego. Część oligarchów straciła swoje
dawne znaczenie, ale na ich miejsce pojawili się nowi. Obserwuje
się proces
„nowego
pozycjonowania”.
Zmiana
systemu wyborczego, która nastąpiła wraz z nową redakcją
konstytucji, 1 I 2006r. doprowadziła do bardziej demokratycznego
sposobu wyboru posłów i radnych. Z dawnego systemu mieszanego
stosowanego przy wyborze do Rady Najwyższej, przekształcono w
system proporcjonalny. W Radach obwodowych i lokalnych
zamieniono wybory większościowe na proporcjonalne, zaś jedynie w
Radach lokalnych nie poczyniono zmian pozostawiając system
głosowania większościowego.
Kryzys
narastał od pewnego czasu przez dążenie premiera do
centralizacji władzy. Usilnie postępuje renacjonalizacja
gospodarki i ponowne zgromadzanie kapitału przez państwo.
Dochodzi na Ukrainie do redystrybucji własności. Niektórzy
pomnażają własne majątki, głównie wykorzystując proces rozdziału
ziemi na Ukrainie. Sytuacja staje się porównywalna z
denacjonalizacją przemysłu w latach 90.
Występują ścisłe związki polityki z biznesem, każda partia ma w
swoich szeregach multimiliarderów i multimilionerów, którzy
zasilają szeregi partii, wspomagają finansowo, w zamian za
intratne posady i możliwość wspierania interesów wysokich warstw
społecznych oraz dbają o własne zyski.
Zorganizowanie kolejnych wyborów to wielkie koszty, gdyż
kampania wyborcza na Ukrainie prowadzona jest z rozmachem. Ważna
pozostaje też kwestia zachowania immunitetu, dlatego niektórzy
parlamentarzyści będą bronić obecnego stanu rzeczy i dążyć do
załagodzenia konfliktu, obawiając się, że w nowych wyborach nie
uzyskają mandatu.
Głównym
celem obozu rządzonego skupionego wokół premiera Janukowicza
jest uzyskanie większości parlamentarnej, co prowadzi do różnych
wypaczeń, np. przepisu zakazującego zmiany frakcji pod groźbą
utraty mandatu jednocześnie przy prawie przystępowania do
koalicji rządzącej przez indywidualnych kandydatów. Taka
sytuacja wiąże się ze spadkiem poparcia dla Pomarańczowych m.in.
po kryzysie gazowym.
Prawdziwy kryzys rozpoczął się, kiedy koalicja ogłosiła
ekspansję. Do obalenie weta prezydenta potrzebna jest im
większość 2/3 posłów z 450 Rady Najwyższej. Sama koalicja liczy
240 posłów, zaś brakującą większość niezbędna do samodzielnego
rządzenia, nie zważając na prezydenckie veta, pozyskują na różne
sposoby, m.in. podkupując posłów.
Reakcją
na takie zachowanie stał się prezydencki dekret o rozwiązaniu
Rady Najwyższej. Decyzja Juszczenki została zaskarżona do sądu
konstytucyjnego, który ma
rozstrzygnąć prawomocność decyzji prezydenta. Możliwe są
trzy scenariusze wyjścia z sytuacji:
1)
uznanie legalności dekretu
prezydenta i przeprowadzenie nowych wyborów
2)
uznanie dekretu z pewnymi
zastrzeżeniami, bez wyborów, wprowadzenie innego sposobu
załagodzenia sytuacji, np. negocjacji
3)
unieważnienie dekretu i
porażka prezydenta
niedlugo reszta relecji
Program konferencji " Ukraina u progu XXI wieku"
Pn, 23 kwietnia 2007, godz. 10:00-15:00, s. 111-113 Stary BUW
10.00 - 10.10 Oficjalne rozpoczęcie i powitanie gości
10.10 - 10.30 Wystąpienie przedstawiciela Ambasady Ukrainy
10.35 - 11. 35 Czarnobyl dwie dekady po katastrofie - mit
czy realne zagrozenie? - wykład dr Pavlo Zamoystyna
11.35 - 11.45 przerwa
11.45 -12.45 Czy Europa kończy się na... Europie? -
Ukraina w kontekscie jednoczącej się Europy - wykład Mieczysława
Łapanowskiego
12.45 - 13.00 przerwa
13.00 - 14.00 Obecna sytuacja polityczna na Ukrainie - wykład dr
Radzisławy Gortat
14.00 - zakończenie konferencji
Goście:
dr Pavlo Zamostyan – dr radiologii, kierownik
Czarnobylskiego Programu Odbudowy i Rozwoju CRDP/UNDP,
jeden z najwybitniejszych znawcow problematyki zwiazanej z
katastrofa czarnobylska, koordynator miedzynarodowego programu
wsparcia realizowanego wspolnie przez rzady Japonii, Szwajcarii,
Ukrainy,Kanady i ONZ.
Mieczyslaw Lapanowski – polski ekspert
pracujacy w UNDP Ukraina, zajmujacy sie m.in.przygotowywaniem
strategii rozwoju na terytoriach poszkodowanych w wyniku awarii
czarnobylskiej, specjalista w sprawach samorzadu lokalnego i
znawca problematyki ukrainskiej. Przedstawiciel Polski we
wspolnej misji obserwacyjnej ONZ i UE w Republice Demokratycznej
Kongo (2006)
dr Radzisława Gortat - Absolwentka Instytutu Nauk Politycznych UW (1971). Doktor nauk politycznych (1977). Pracownik Instytutu Nauk Politycznych od 1971 roku, obecnie na stanowisku starszego wykładowcy. Redaktor "Przeglądu Społecznego"
